Met stijgende verbazing kijk ik op 28 maart 2018 naar Nieuwsuur. Daar wordt een nieuwe term geïntroduceerd: leefstijlgeneeskunde. Aanleiding hiervoor is een manifest, dat getekend is door een groot aantal deskundigen. De tv-uitzending bestaat uit een reportage vanuit de sportschool en een cardioloog die wordt geïnterviewd in de studio. De oplossing voor mensen met diabetes en hart- en vaatziekten is zo klaar als een klontje: er moet een leefstijlarts komen. Dat is een dokter die zieken gaat vertellen wat ze moeten doen om beter te worden.
Ik heb een heel andere oplossing, die allang bestaat. Maar die wel moet worden gefinancierd en worden bevorderd. Stimuleer dat mensen gezond blijven. Neem maatregelen die die dat mogelijk maakt. Dus overheid: Maak de gezonde keuze ook de makkelijkste keuze. Bevorder preventie dicht bij huis. Het gebeurt immers al: thuis, in de buurt, wijk, dorp en stad.
In de sportschool
Nieuwsuur toont een reportage, gemaakt in Almere. “Als er één plek is waar mensen zich bewust zijn van hun gezondheid, dan is het de sportschool”, laat de voice-over ons weten. De 55-jarige Fred kan dat beamen: “Ik ben natuurlijk mijn hele leven al een beetje aan de zware kant en als je ouder wordt, moet je er toch rekening mee houden dat er dingen kunnen gebeuren. Er kan wat dichtslibben.” We zien hem drie keer de halters opdrukken en moeizaam overeind komen. “In het weekend houdt u ook wel van lekker eten”, is de suggestieve vraag van de interviewer. Dat is een schot in de roos: “Zeker weten: lekker veel vlees, toetjes, lekker gourmetten, spareribs”, somt Fred op. “Dus dat komt helemaal goed. Ik ben een bourgondiër. Ik moet ook leven, hè!” Hij lacht er verontschuldigend bij.
Gezondheidswinst behalen
Daarna is cardioloog Janneke Wittekoek aan de beurt. Zij pleit voor iets heel nieuws: het inzetten van leefstijlgeneeskunde als interventie. Dat doet ze namens veel collega’s waarmee ze een manifest heeft ondertekend. “We kunnen een ongelofelijke gezondheidswinst bereiken door leefstijl in te zetten als interventie. Het kan wel 3 tot 10 miljard aan besparing opleveren aan behandeling bij ziekte”, is haar verwachting. Voor preventie is dat niet doorberekend in een model. Maar toch: “Ook 80% van de hart- en vaatziekten kan worden voorkomen.” Indrukwekkende getallen.
Artsen moeten dus inzetten op leefstijl en mensen eerder bewust maken. “Goede preventie begint met kennis. Het liefst op een leuke manier”, zegt de cardioloog. ”Wil je iemand motiveren om gedrag te veranderen, dan moet je uitleggen welke risicofactoren er zijn.” En dus volgen de tekening van een dichtslibbend bloedvat, een foto met dikke lagen geel cholesterol en een fotoserie van een maanlandschap. Toch niet! Die fotoserie toont het verval van een vaatwand, in zes stappen. Ik wacht op die ‘leuke manier’. Maar die komt niet.
Ken je getallen
De oplossing volgens deze cardioloog: “Je moet je getallen kennen.” Dus volgt een kort college over BMI, cholesterol, bloeddruk en bloedsuiker. Terug in de sportschool blijkt bijna niemand iets te weten over de eigen waarden voor bijvoorbeeld cholesterol en bloedsuiker. Dus moet er een leefstijlarts komen, die op het brede terrein van leefstijl mensen kan adviseren. De belangrijkste stap van probleem naar oplossing wordt overgeslagen. Gezonde mensen komen niet in het ziekenhuis, bij zo’n leefstijlarts. Preventie begint immers dicht bij huis: in je eigen woonomgeving.
Thuis, in de buurt, wijk, dorp en stad
Mijn oplossing is niet een door mij bedachte oplossing. (Ik zeg het er maar even bij.) Hij bestaat al heel lang en wordt onvoldoende gehoord. En zeker niet in geld ‘beloond’. Want preventie vindt echt niet plaats in het ziekenhuis, in de spreekkamer van de medisch specialist.
Preventie gebeurt namelijk op deze (en veel meer) plaatsen:
- thuis, door ouders die zelf een maaltijd koken voor het gezin en daarmee het goede voorbeeld geven;
- op school, waar kinderen kraanwater drinken en fruit eten; waar ze leren over gezondheid – in al zijn facetten;
- in de winkel of op de markt, waar volop verse groenten en fruit te koop zijn;
- in de sport-, school- en bedrijfskantine waar gezonde producten te koop zijn;
- in de buurt, waar kinderen spelen en sporten, plezier hebben met elkaar;
- in een stad of dorp, waar mensen omkijken naar elkaar.
Gezonde keuze de gemakkelijke keuze
Al deze uitingen van preventie worden uitgevoerd door professionals en vrijwilligers. Dáár moet aandacht voor zijn. Om hun werk mogelijk te maken moet de overheid voor financiering blijven zorgen. Maar bovenal moet de overheid maatregelen nemen die hun werk ondersteunen, waardoor de gezonde keuze de gemakkelijkste keuze is. Immers: jong geleerd is oud gedaan!
Meer lezen of kijken:
Het manifest over leefstijlgeneeskunde heb ik niet kunnen traceren op internet. Wel het opiniestuk daarover in het Financieel Dagblad van maandag 26 maart 2018:
https://fd.nl/opinie/1247214/leefstijlgeneeskunde-is-nodig-voor-echte-trendbreuk-in-de-zorgkosten
Voor wie de Nieuwsuur-uitzending van woensdag 28 maart 2018 wil terugkijken:
ViaStratova 
Hoi Anja weer een mooi pleidooi voor gezond verstand. Fietsen naar het werk. Elke dag effe een wandelingetje. De trap i.p.v. De lift. Ik denk wel eens je moet het ook willen weten.
LikeLike